Cinayet olayları artıyor… Fail de mağdur da çocuk!
Türkiye’de çocuklar artık sırf suça kurban gitmiyor, kabahati işleyen tarafa da süratle kayıyor. Türkiye Şiddet Haritası 2024 datalarına nazaran, kişilerarası şiddet olaylarında mağdurların yüzüde 11,6’sı 0-17 yaş aralığındaki çocuklardan oluşuyor. Her on şiddet mağdurundan biri çocuk. Bu oran kaygı vericiyken, bir yandan da çocukların sadece mağdur değil, birebir vakitte faili olduğu cinayet olayları her geçen gün artıyor. Uzmanlar, şiddetin neden bu kadar yaygınlaştığını ve yaş sonunun neden bu kadar düştüğünü Milliyet’e kıymetlendirdi.
‘Gözlemle öğreniyorlar’
Türk Psikologlar Derneği Genel Merkez Yönetim Kurulu Lideri Gökhan Malkoç, şu değerlendirmelerde bulundu: “Çocukların ruhsal ve bedensel gelişimlerinin sistemli bir biçimde izlenmesi gerekir. Yıllar evvel Albert Bandura’nın ortaya koyduğu toplumsal öğrenme kuramı, bu mevzuyu anlamada değerli bir çerçeve sunuyor. Beşerler, direkt tecrübe yaşamadan da, müşahede yoluyla öğrenebilir. Bilhassa çocuklar, etraflarında ya da medyada şiddete maruz kaldıklarında yahut şahit olduklarında, emsal reaksiyonlar geliştirme eğilimi gösterebilir.
Şiddet ortamında büyüyen bir çocuğun, ilerleyen periyotlarda öbür etkenlerle birlikte şiddet eğilimli davranışlar sergileme mümkünlüğü artar. Elbette her şiddet gören çocuk şiddet uygulamaz lakin bu, göz arkası edilemeyecek kadar kıymetli bir etkendir. Bugün yaşanan olaylarda çocukların hem fail hem mağdur olması, onların psikososyal gelişimlerinin gereğince desteklenmediğini gösteriyor. Ruhsal gelişimlerinin sağlıklı bir formda izlenebilmesi büyük kıymet taşıyor. Medya ve dijital platformlarda şiddet içerikleri sıklıkla paylaşılıyor. Şiddete maruz kalmak ya da şiddeti bir tahlil yolu olarak görmek, bir çocuğun ileride bu çeşit davranışları sergileme ihtimalini artırır. Her çocuk şiddet eğilimli olacak demek değildir fakat bu durum çok önemli bir risk faktörüdür.”
Pazarda bıçaklayıp öldürdü
2025 yılı, çocukların taraf olduğu ölümlü olaylarla daha birinci çeyrekte karanlık bir tablo çizmeye başladı. 2025 yılında basına yansıyan olayldan kimileri ise şöyle:
■ İstanbul Kadıköy’de, ünlü İtalyan aşçı Andrea Minguzzi’nin 14 yaşındaki oğlu Mattia Ahmet Minguzzi, alışveriş yaptığı sırada bir öbür çocuk tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Faillerin de mağdurun da çocuk olduğu bu olay, artık sokakta müsabakanın bile mevtle sonuçlanabileceği bir periyoda girildiğini gösterdi.
■ Kayseri’de Suriye asıllı 14 yaşındaki M.A.S., iki kardeş tarafından bıçaklandı ve ömrünü yitirdi. Faillerin yaşları 14 ve 15’ti.
■ İstanbul Arnavutköy’de 16 yaşındaki Y.K., cebindeki bıçağı çıkararak arkadaşı Yasin Bozuklu’yu beş yerinden bıçaklayarak öldürdü.
■ İstanbul’da 14 yaşındaki Selim Attal, 16 yaşındaki diğer bir çocuk tarafından öldürüldü.
■ Balıkesir’de, 14 yaşındaki R.Ç., babası Metin Çetinkaya’yı ekmek bıçağıyla bıçaklayarak öldürdü.
‘Sosyal medya şiddeti meşrulaştırıyor’
Akdeniz Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Suat Kolukırık’a nazaran şiddetin bu derece yaygınlaşmasının temelinde, aile kurumunun zayıflaması yatıyor. Kolukırık, “Anne babalar çalışıyor, çocuklar meskende yalnız kalıyor. Aile, çocuğu sağlıklı bir birey olarak yetiştirmekte zorlanıyor. Bu durumda çocuk, dış dünyadan ve bilhassa dijital içeriklerden etkilenmeye açık hale geliyor” dedi. Toplumsal medyanın önemli tehlikeler barındırdığını vurgulayan Kolukırık, toplumsal medya platformlarının çocuklar için esas toplumsallaşma alanına dönüştüğünü belirtti. Kolukırık, “Gençler toplumsal medyada gördükleri karakterleri rol model alıyorlar. Bu karakterler birden fazla vakit şiddeti, baskıyı ve zorbalığı yasallaştıran figürler. Dijital içerikler, kültürel kıymetleri gereğince yansıtmıyor ve çocukları agresif davranışlara yönlendirebiliyor” diye konuştu. Medya içeriklerinin gençler üzerindeki tesirine de dikkat çeken Kolukırık, “Şiddeti yücelten imaller, gençlerin davranışlarını direkt etkiliyor” dedi. Kolukırık, Milli Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı başta olmak üzere tüm kurumların sorumluluk alması gerektiğini belirtti.
‘Siber mağduriyet’
Klinik Psikolog Doç. Dr. Gizem Akçan ise “Teknolojinin yanlış kullanımıyla birlikte siber mağduriyet çok arttı. Artık yalnızca fizikî değil, dijital dünyada da önemli travmalar yaşanıyor. Toplumda öfke düzeyi çok yüksek. Beşerler artık korkmuyor zira cezai yaptırımlar yetersiz” dedi. Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Barış Erdoğan da, “Özellikle kimlik arayışı içinde olan ergenler ve gençler, toplumsal medyada karşılaştıkları şiddet içerikleriyle bu cins davranışları vakitle normalleştirebiliyor” sözlerini kullandı.
Türkiye’de çocuklar artık sırf suça kurban gitmiyor, hatası işleyen tarafa da süratle kayıyor. Türkiye Şiddet Haritası 2024 datalarına nazaran, kişilerarası şiddet olaylarında mağdurların yüzüde 11,6’sı 0-17 yaş aralığındaki çocuklardan oluşuyor. Her on şiddet mağdurundan biri çocuk. Bu oran telaş vericiyken, bir yandan da çocukların sırf mağdur değil, birebir vakitte faili olduğu cinayet hadiseleri her geçen gün artıyor. Uzmanlar, şiddetin neden bu kadar yaygınlaştığını ve yaş sonunun neden bu kadar düştüğünü Milliyet’e kıymetlendirdi.
‘Gözlemle öğreniyorlar’
Türk Psikologlar Derneği Genel Merkez Yönetim Kurulu Lideri Gökhan Malkoç, şu değerlendirmelerde bulundu: “Çocukların ruhsal ve bedensel gelişimlerinin sistemli bir biçimde izlenmesi gerekir. Yıllar evvel Albert Bandura’nın ortaya koyduğu toplumsal öğrenme kuramı, bu mevzuyu anlamada kıymetli bir çerçeve sunuyor. Beşerler, direkt tecrübe yaşamadan da, müşahede yoluyla öğrenebilir. Bilhassa çocuklar, etraflarında ya da medyada şiddete maruz kaldıklarında yahut şahit olduklarında, benzeri yansılar geliştirme eğilimi gösterebilir.
Şiddet ortamında büyüyen bir çocuğun, ilerleyen devirlerde diğer etkenlerle birlikte şiddet eğilimli davranışlar sergileme mümkünlüğü artar. Elbette her şiddet gören çocuk şiddet uygulamaz ancak bu, göz arkası edilemeyecek kadar kıymetli bir etkendir. Bugün yaşanan olaylarda çocukların hem fail hem mağdur olması, onların psikososyal gelişimlerinin gereğince desteklenmediğini gösteriyor. Ruhsal gelişimlerinin sağlıklı bir halde izlenebilmesi büyük kıymet taşıyor. Medya ve dijital platformlarda şiddet içerikleri sıklıkla paylaşılıyor. Şiddete maruz kalmak ya da şiddeti bir tahlil yolu olarak görmek, bir çocuğun ileride bu çeşit davranışları sergileme ihtimalini artırır. Her çocuk şiddet eğilimli olacak demek değildir fakat bu durum çok önemli bir risk faktörüdür.”
Pazarda bıçaklayıp öldürdü
2025 yılı, çocukların taraf olduğu ölümlü olaylarla daha birinci çeyrekte karanlık bir tablo çizmeye başladı. 2025 yılında basına yansıyan olayldan kimileri ise şöyle:
■ İstanbul Kadıköy’de, ünlü İtalyan aşçı Andrea Minguzzi’nin 14 yaşındaki oğlu Mattia Ahmet Minguzzi, alışveriş yaptığı sırada bir öteki çocuk tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Faillerin de mağdurun da çocuk olduğu bu olay, artık sokakta müsabakanın bile mevtle sonuçlanabileceği bir periyoda girildiğini gösterdi.
■ Kayseri’de Suriye asıllı 14 yaşındaki M.A.S., iki kardeş tarafından bıçaklandı ve ömrünü yitirdi. Faillerin yaşları 14 ve 15’ti.
■ İstanbul Arnavutköy’de 16 yaşındaki Y.K., cebindeki bıçağı çıkararak arkadaşı Yasin Bozuklu’yu beş yerinden bıçaklayarak öldürdü.
■ İstanbul’da 14 yaşındaki Selim Attal, 16 yaşındaki diğer bir çocuk tarafından öldürüldü.
■ Balıkesir’de, 14 yaşındaki R.Ç., babası Metin Çetinkaya’yı ekmek bıçağıyla bıçaklayarak öldürdü.
‘Sosyal medya şiddeti meşrulaştırıyor’
Akdeniz Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Suat Kolukırık’a nazaran şiddetin bu kadar yaygınlaşmasının temelinde, aile kurumunun zayıflaması yatıyor. Kolukırık, “Anne babalar çalışıyor, çocuklar konutta yalnız kalıyor. Aile, çocuğu sağlıklı bir birey olarak yetiştirmekte zorlanıyor. Bu durumda çocuk, dış dünyadan ve bilhassa dijital içeriklerden etkilenmeye açık hale geliyor” dedi. Toplumsal medyanın önemli tehlikeler barındırdığını vurgulayan Kolukırık, toplumsal medya platformlarının çocuklar için en önemli toplumsallaşma alanına dönüştüğünü belirtti. Kolukırık, “Gençler toplumsal medyada gördükleri karakterleri rol model alıyorlar. Bu karakterler birden fazla vakit şiddeti, baskıyı ve zorbalığı yasallaştıran figürler. Dijital içerikler, kültürel bedelleri gereğince yansıtmıyor ve çocukları agresif davranışlara yönlendirebiliyor” diye konuştu. Medya içeriklerinin gençler üzerindeki tesirine de dikkat çeken Kolukırık, “Şiddeti yücelten imaller, gençlerin davranışlarını direkt etkiliyor” dedi. Kolukırık, Milli Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı başta olmak üzere tüm kurumların sorumluluk alması gerektiğini belirtti.
‘Siber mağduriyet’
Klinik Psikolog Doç. Dr. Gizem Akçan ise “Teknolojinin yanlış kullanımıyla birlikte siber mağduriyet çok arttı. Artık yalnızca fizikî değil, dijital dünyada da önemli travmalar yaşanıyor. Toplumda öfke düzeyi çok yüksek. Beşerler artık korkmuyor zira cezai yaptırımlar yetersiz” dedi. Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Barış Erdoğan da, “Özellikle kimlik arayışı içinde olan ergenler ve gençler, toplumsal medyada karşılaştıkları şiddet içerikleriyle bu çeşit davranışları vakitle normalleştirebiliyor” sözlerini kullandı.
