Otizm oranında korkutan artış!
Aysel Bozan Yılmaz – Tohum Otizm Vakfı Genel Müdürü Burçak Karakaya, Türkiye’de 2 milyonun üzerinde otizmli birey olduğunun iddia edildiğini fakat eğitim yaşı olan 0-18 yaş ortasındaki 700 bin çocuktan yalnızca 44 bininin kayıtlı olarak eğitime ulaşabildiğini söylüyor.
Kesin nedeni bilinmiyor
2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık günü vesilesiyle Milliyet’in sorularını yanıtlayan Burçak Karakaya otizmin, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen kimi hudut sistemi meselelerinden kaynaklandığını belirterek, “Otizmin kesin nedeni hâlâ tam olarak bilinmiyor. Lakin bilimsel bilgiler, genetik faktörlerin otizmin gelişiminde değerli bir rol oynadığını gösteriyor. Otizmin sadece tek bir gendeki bozulmadan kaynaklanmadığı, tersine birçok genin birbiriyle etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülüyor. Genetik yatkınlığın yanı sıra çevresel faktörlerin de otizmi tetikleyebileceği görüşü hâkim” diyor.
Son yıllarda ekran kullanımının otizmi etkilediğine dair savlar da paylaşılıyor. “Mevcut bilimsel bilgiler çok ekran maruziyetinin direkt otizme neden olmadığını fakat otizm tanısı olan çocukların semptomlarının şiddetini artırabileceğini, hatta gelişim gecikmelerine yol açabileceğini gösteriyor” diyen Karakaya, kelamlarını şöyle sürdürüyor: Otizmin görülme sıklığı günümüzde büyük bir süratle artıyor. Dünyada otizmin görülme sıklığı 36’da 1. 1985’te bu oran 2500’de 1 çocuktu. Erkek çocuklarındaki yaygınlığı, kızlardan 4 kat fazla. Bu oran Türkiye’nin nüfusuna yansıtıldığında 2 milyonun üzerinde otizmli bireyin olduğu iddia ediliyor.
Bu belirtilere dikkat!
Ailelerin, çocuklarının otizmli olup olmadığını anlamaları için onların davranışlarını gözlemlemeleri gerekiyor. Belirtileri şöyle:
■ Göz teması kuramama, ismi söylendiğinde dönüp bakmama,
■ Dönen objelere karşı çok ilgi duyma,
■ Sallanma, muhakkak sözcükleri tekrarlama, oyuncağı gözünün önünde evirip çevirme üzere tekrarlı/takıntılı hareketlere sahip olma,
■ Yaşıtlarının oyunlarına ilgi duymama,
■ İşaret parmağını kullanarak istediği şeyi gösterememe,
■ Günlük omurdaki tertibe ve rutinlere çok bağlı olma ve değişikliklere karşı çok direnç gösterme; konuşmada gecikme ve gerilik.
Tek dermanı eğitim
Otizmin günümüzde bilinen tek devası erken teşhis ile ağır, nitelikli ve daima özel eğitim. Bilhassa 2 yaş ve sonrası alınan ağır özel eğitim çok değerli. Araştırmalar, erken teşhis sonrasında nitelikli özel eğitim alan otizmli çocukların akademik, toplumsal ve duygusal gelişimlerinde kıymetli ilerlemeler kaydettiğini göstermekte. Hatta birtakım otizmli çocuklar ergenlik yaşına geldiklerinde tipik gelişen akranları üzere hayatlarına devam edebilmekte.
Aysel Bozan Yılmaz – Tohum Otizm Vakfı Genel Müdürü Burçak Karakaya, Türkiye’de 2 milyonun üzerinde otizmli birey olduğunun varsayım edildiğini lakin eğitim yaşı olan 0-18 yaş ortasındaki 700 bin çocuktan yalnızca 44 bininin kayıtlı olarak eğitime ulaşabildiğini söylüyor.
Kesin nedeni bilinmiyor
2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık günü vesilesiyle Milliyet’in sorularını yanıtlayan Burçak Karakaya otizmin, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen kimi hudut sistemi problemlerinden kaynaklandığını belirterek, “Otizmin kesin nedeni hâlâ tam olarak bilinmiyor. Lakin bilimsel datalar, genetik faktörlerin otizmin gelişiminde kıymetli bir rol oynadığını gösteriyor. Otizmin sadece tek bir gendeki bozulmadan kaynaklanmadığı, tersine birçok genin birbiriyle etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülüyor. Genetik yatkınlığın yanı sıra çevresel faktörlerin de otizmi tetikleyebileceği görüşü hâkim” diyor.
Son yıllarda ekran kullanımının otizmi etkilediğine dair argümanlar da paylaşılıyor. “Mevcut bilimsel datalar çok ekran maruziyetinin direkt otizme neden olmadığını lakin otizm tanısı olan çocukların semptomlarının şiddetini artırabileceğini, hatta gelişim gecikmelerine yol açabileceğini gösteriyor” diyen Karakaya, kelamlarını şöyle sürdürüyor: Otizmin görülme sıklığı günümüzde büyük bir süratle artıyor. Dünyada otizmin görülme sıklığı 36’da 1. 1985’te bu oran 2500’de 1 çocuktu. Erkek çocuklarındaki yaygınlığı, kızlardan 4 kat fazla. Bu oran Türkiye’nin nüfusuna yansıtıldığında 2 milyonun üzerinde otizmli bireyin olduğu varsayım ediliyor.
Bu belirtilere dikkat!
Ailelerin, çocuklarının otizmli olup olmadığını anlamaları için onların davranışlarını gözlemlemeleri gerekiyor. Belirtileri şöyle:
■ Göz teması kuramama, ismi söylendiğinde dönüp bakmama,
■ Dönen objelere karşı çok ilgi duyma,
■ Sallanma, belli sözcükleri tekrarlama, oyuncağı gözünün önünde evirip çevirme üzere tekrarlı/takıntılı hareketlere sahip olma,
■ Yaşıtlarının oyunlarına ilgi duymama,
■ İşaret parmağını kullanarak istediği şeyi gösterememe,
■ Günlük omurdaki tertibe ve rutinlere çok bağlı olma ve değişikliklere karşı çok direnç gösterme; konuşmada gecikme ve gerilik.
Tek dermanı eğitim
Otizmin günümüzde bilinen tek dermanı erken teşhis ile ağır, nitelikli ve daima özel eğitim. Bilhassa 2 yaş ve sonrası alınan ağır özel eğitim çok değerli. Araştırmalar, erken teşhis sonrasında nitelikli özel eğitim alan otizmli çocukların akademik, toplumsal ve duygusal gelişimlerinde kıymetli ilerlemeler kaydettiğini göstermekte. Hatta birtakım otizmli çocuklar ergenlik yaşına geldiklerinde tipik gelişen akranları üzere ömürlerine devam edebilmekte.
