Evrim Güvendik – Adalet Bakanlığı yetkilileri, Meclis Yapay Zekâ Araştırma Komisyonu’nda yargı alanındaki yapay zekâ projelerini anlattı. Bakanlığın uygulamaya koyduğu ve önümüzdeki periyotta yaşama geçirmeyi planladığı projeler ortasında “Söyle Yazsın”, “CBS Örgüt Tahmin” üzere dokuz yapay zekâ projesi bulunuyor.
“Söyle Yazsın” projesi tamamlandığında, mahkeme salonlarında zabıt katiplerince yapılan vazife, yapay zekâ tarafından üstlenilecek. Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürü Servet Gül, projenin sesi yazıya dönüştürmeyi öngördüğünü belirterek “Bu projenin geliştirilme basamağı hala devam ediyor. Proje geliştirildiğinde cumhuriyet savcılarının, yargıçların ve yardımcı yargı işçisinin bilgisayar ve daktilo formundaki yazımının otomatize edilmesi planlanmaktadır” dedi.
Hataları azaltacak
Gül, uygulamaya konulan “CBS Örgüt Varsayım Projesi”ne ait ise şu bilgileri verdi: “Cumhuriyet başsavcılığı belgelerinde örgüt bilgilerinin girilmesi sürecinde insan kaynaklı kusurlar ve eksiklikler, eksik data girişleri önemli problemlere yol açmaktaydı. Bu durum isimli istatistik datalarının güvenliğini, güvenilirliğini ve denetçi kuruluşların talep ettiği raporların doğruluğunu olumsuz tarafta etkiliyordu. Geliştirdiğimiz yapay zekâ modeli bu probleme tahlil getirmiştir. Projemiz sistemde kayıtlı terör örgütü bilgileri ile yeni girilen bilgileri otomatik olarak eşleştirerek, bilgi girişindeki yanlışları minimize etmektedir.”
Yapay zekâ projesi ile cumhuriyet savcılarının, yargıçların ve yardımcı yargı çalışanının bilgisayardaki yazı işlemleri otomatize edilecek.
Resimde küfür tespiti
Gül, elektronik satış için geliştirilen “Resimden Argo ve Obje Tespiti Projesi”yle fotoğraflardaki hakaret, sövgü üzere potansiyel sıkıntılı içeriklerin anında belirlendiğini kaydederek “Projenin en değerli özelliği görsel içeriklerdeki argo ve saldırgan sözleri tespit ederek kullanıcıları anında uyarabilmesi. Bu sayede insan onurunu zedeleyebilecek içeriklerin sisteme eklenmesinin önüne geçilmekte. Ayrıyeten, farklı obje cinslerinin tespitiyle ihale süreçlerindeki görsel karmaşa da büyük ölçüde ortadan kaldırılmıştır” sözlerini kullandı. Gül, ayrıyeten Yapay Zekâ Ekran Tarama ve Kategori, Aidiyet Karar Varsayım, Akıllı Asistan Kılavuzu, İddianamelerdeki Tutarsızlık üzere projeler de olduğunu belirtti.
Hakimlere karar desteği
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürü Gül, yargı kararlarının yapay zekâ tarafından verilip verilmeyeceği konusunda ise “Yapay zekâ projeleri hakimin takdir yetkisini ortadan kaldırmaya yönelik değil. karar verme yetkisi tekrar yargıçta olacak. Projeler yargı mensuplarının iş yükünü azaltacak, karar alma süreçlerinde objektifliğini ve aktifliğini artıracak” görüşünü lisana getirdi.
Yapay zekânın karar takviyesi vereceğine dikkat çeken Gül, şöyle devam etti:
“Geliştirmeye devam ettiğimiz dava çeşidi tahlili ve otomatik sınıflandırma, yeni kuşak içtihat arama motoru, kapsamlı evrak tahlil sistemi, akıllı duruşma idaresi, profesyonel şahit sorgulama asistanı ve akıllı karar asistanı projelerimizle hâkim ve savcılarımızın karar verme süreçlerini hızlandırmayı ve karar kalitesini de artırmayı planlıyoruz. Karar takviye sistemleriyle benzeri davaları tahlil ederek hukukçulara emsal kararları ve ilgili içtihatları sunuyoruz, karar kalitesini artırıyoruz.”
BU MAKİNE SU YAKIYOR! Bir imaj = bir telefon bataryası
İSMAİL ŞAHİN – Yapay zekâ her geçen gün hayatımıza bir adım daha girerken, tükettiği güç de sorgulanıyor. Her yıl güç muhtaçlığı yüzde 26 ila 36 oranında artan yapay zekâ bilgi merkezleri iki yıl içinde Almanya kadar güç harcamaya başlayacak.
■ ChatGPT ortalama bir ABD hanesinden 17 bin kat daha fazla elektrik kullanıyor.
■ 88 farklı lisan modeli üzerinde yapılan testlerde, her 1000 aramanın 0,002 kWh; metin oluşturmanın ise 0,047 kWh güç harcadığı tespit edildi. İmaj oluşturmak ise 1000 üretim başına 2,907 kWh olarak gerçekleşti. Ortalama bir akıllı telefonu şarj edebilmek için 0,012 kWh güç kullanılıyor. Yani yapay zekâ ile bir imaj oluşturmak neredeyse bir akıllı telefonu şarj etmek kadar güç harcıyor.
Günlük 1 milyon dolar
■ Yalnızca ChatGPT’nin 13 milyon etkin günlük kullanıcısı bulunuyor. Bunlar günde ortalama 15 üretim yapıyorlar. Yani günde 195 milyon üretim yapılıyor. ChatGPT’de bir süreç, Google’da yapılan bir aramaya oranla 10 kat daha fazla güç harcıyor. Yapılan hesaplamalara nazaran ChatGPT günde 260,42 MWh enerjiyi şebekeden çekiyor. Bu da günlük güç sarfiyatının 1 milyon dolar civarında olduğunu gösteriyor.
■ Yapay zekâ sistemlerinin soğutma gücüne de muhtaçlık var. Soğutma, yapay zekânın harcadığı gücün yüzde 40’ını oluşturuyor.
25 soruya yarım litre su
■ Yapay zekâya sorulan her 25 soruda bilgi sisteminin soğutulması için yarım litreye yakın su tüketiliyor.
■ OECD’ye nazaran, 2027 prestijiyle yapay zekâ sistemlerinin yıllık su tüketimi 4.2 ila 6.6 milyar metreküp ortasında olacak. Bu, İngiltere’nin yıllık toplam su tüketiminin yarısına muadil.
Evrim Güvendik – Adalet Bakanlığı yetkilileri, Meclis Yapay Zekâ Araştırma Komisyonu’nda yargı alanındaki yapay zekâ projelerini anlattı. Bakanlığın uygulamaya koyduğu ve önümüzdeki periyotta yaşama geçirmeyi planladığı projeler ortasında “Söyle Yazsın”, “CBS Örgüt Tahmin” üzere dokuz yapay zekâ projesi bulunuyor.
“Söyle Yazsın” projesi tamamlandığında, mahkeme salonlarında zabıt katiplerince yapılan misyon, yapay zekâ tarafından üstlenilecek. Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürü Servet Gül, projenin sesi yazıya dönüştürmeyi öngördüğünü belirterek “Bu projenin geliştirilme basamağı hala devam ediyor. Proje geliştirildiğinde cumhuriyet savcılarının, yargıçların ve yardımcı yargı çalışanının bilgisayar ve daktilo formundaki yazımının otomatize edilmesi planlanmaktadır” dedi.
Hataları azaltacak
Gül, uygulamaya konulan “CBS Örgüt Kestirim Projesi”ne ait ise şu bilgileri verdi: “Cumhuriyet başsavcılığı belgelerinde örgüt bilgilerinin girilmesi sürecinde insan kaynaklı kusurlar ve eksiklikler, eksik bilgi girişleri önemli meselelere yol açmaktaydı. Bu durum isimli istatistik datalarının güvenliğini, güvenilirliğini ve denetçi kuruluşların talep ettiği raporların doğruluğunu olumsuz tarafta etkiliyordu. Geliştirdiğimiz yapay zekâ modeli bu meseleye tahlil getirmiştir. Projemiz sistemde kayıtlı terör örgütü bilgileri ile yeni girilen bilgileri otomatik olarak eşleştirerek, data girişindeki kusurları minimize etmektedir.”
Yapay zekâ projesi ile cumhuriyet savcılarının, yargıçların ve yardımcı yargı işçisinin bilgisayardaki yazı işlemleri otomatize edilecek.
Resimde küfür tespiti
Gül, elektronik satış için geliştirilen “Resimden Argo ve Obje Tespiti Projesi”yle fotoğraflardaki hakaret, sövgü üzere potansiyel sıkıntılı içeriklerin anında belirlendiğini kaydederek “Projenin en değerli özelliği görsel içeriklerdeki argo ve saldırgan sözleri tespit ederek kullanıcıları anında uyarabilmesi. Bu sayede insan onurunu zedeleyebilecek içeriklerin sisteme eklenmesinin önüne geçilmekte. Ayrıyeten, farklı obje cinslerinin tespitiyle ihale süreçlerindeki görsel karmaşa da büyük ölçüde ortadan kaldırılmıştır” sözlerini kullandı. Gül, ayrıyeten Yapay Zekâ Ekran Tarama ve Kategori, Aidiyet Karar İddia, Akıllı Asistan Kılavuzu, İddianamelerdeki Tutarsızlık üzere projeler de olduğunu belirtti.
Hakimlere karar desteği
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürü Gül, yargı kararlarının yapay zekâ tarafından verilip verilmeyeceği konusunda ise “Yapay zekâ projeleri hakimin takdir yetkisini ortadan kaldırmaya yönelik değil. karar verme yetkisi tekrar yargıçta olacak. Projeler yargı mensuplarının iş yükünü azaltacak, karar alma süreçlerinde objektifliğini ve aktifliğini artıracak” görüşünü lisana getirdi.
Yapay zekânın karar takviyesi vereceğine dikkat çeken Gül, şöyle devam etti:
“Geliştirmeye devam ettiğimiz dava tipi tahlili ve otomatik sınıflandırma, yeni jenerasyon içtihat arama motoru, kapsamlı belge tahlil sistemi, akıllı duruşma idaresi, profesyonel şahit sorgulama asistanı ve akıllı karar asistanı projelerimizle hâkim ve savcılarımızın karar verme süreçlerini hızlandırmayı ve karar kalitesini de artırmayı planlıyoruz. Karar takviye sistemleriyle misal davaları tahlil ederek hukukçulara emsal kararları ve ilgili içtihatları sunuyoruz, karar kalitesini artırıyoruz.”
BU MAKİNE SU YAKIYOR! Bir manzara = bir telefon bataryası
İSMAİL ŞAHİN – Yapay zekâ her geçen gün hayatımıza bir adım daha girerken, tükettiği güç de sorgulanıyor. Her yıl güç muhtaçlığı yüzde 26 ila 36 oranında artan yapay zekâ data merkezleri iki yıl içinde Almanya kadar güç harcamaya başlayacak.
■ ChatGPT ortalama bir ABD hanesinden 17 bin kat daha fazla elektrik kullanıyor.
■ 88 farklı lisan modeli üzerinde yapılan testlerde, her 1000 aramanın 0,002 kWh; metin oluşturmanın ise 0,047 kWh güç harcadığı tespit edildi. İmaj oluşturmak ise 1000 üretim başına 2,907 kWh olarak gerçekleşti. Ortalama bir akıllı telefonu şarj edebilmek için 0,012 kWh güç kullanılıyor. Yani yapay zekâ ile bir manzara oluşturmak neredeyse bir akıllı telefonu şarj etmek kadar güç harcıyor.
Günlük 1 milyon dolar
■ Yalnızca ChatGPT’nin 13 milyon faal günlük kullanıcısı bulunuyor. Bunlar günde ortalama 15 üretim yapıyorlar. Yani günde 195 milyon üretim yapılıyor. ChatGPT’de bir süreç, Google’da yapılan bir aramaya oranla 10 kat daha fazla güç harcıyor. Yapılan hesaplamalara nazaran ChatGPT günde 260,42 MWh enerjiyi şebekeden çekiyor. Bu da günlük güç sarfiyatının 1 milyon dolar civarında olduğunu gösteriyor.
■ Yapay zekâ sistemlerinin soğutma gücüne de muhtaçlık var. Soğutma, yapay zekânın harcadığı gücün yüzde 40’ını oluşturuyor.
25 soruya yarım litre su
■ Yapay zekâya sorulan her 25 soruda data sisteminin soğutulması için yarım litreye yakın su tüketiliyor.
■ OECD’ye nazaran, 2027 prestijiyle yapay zekâ sistemlerinin yıllık su tüketimi 4.2 ila 6.6 milyar metreküp ortasında olacak. Bu, İngiltere’nin yıllık toplam su tüketiminin yarısına muadil.
