Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, CNN Türk ekranlarında Fulya Kalfa’nın sorularını yanıtladı. Bakan Işıkhan’ın açıklamaları özetle şöyle: Öncelikle tüm İstanbullulara ve dün de Kütahya sallandı biliyorsunuz, Kütahyalı kardeşlerime ve sarsıntısı hisseden tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun teklifimi iletmek istiyorum.

“DEPREM SİYASET GERECİ DEĞİLDİR”

Deprem bize bir sefer daha şunu gösteriyor, aslında bir zelzele bölgesinde yaşıyoruz. Çok şükür can kaybımız olmadı, bu sevindirici bir özellik bence. Sarsıntının olduğu birinci günden itibaren devletimizin tüm yıkanları biliyorsunuz seferber edildi. Sayın Cumhurbaşkanımız, başta olmak üzere bakanlarımız, tüm kamu kurumu ve kuruluşlarımız zelzelenin anından itibaren burada misyon almaya başladılar.

Burada kentsel dönüşüm projeleri, yapı, kontrol sistemleri, sarsıntı direktörlükleri üzere mevzuların ne kadar hayatı olduğunu, siyasete materyal yapılmayacak kadar da kıymetli konular olduğunun altını çizmek istiyorum. Zelzelesi önleyemeyiz, lakin sarsıntıya hazırladığı kentler, daha güçlü kentler inşa edebiliriz. Bu da bizim elimizde aslında. Bunun en kestirme yolu, en kısa yolu da aslında kentsel dönüşümdür. Etraf ve Şehircilik Bakanımız dün de bir programda tabir ettiğ üzere. Artık süratli bir formda kentsel dönüşüme geçmemiz gerekiyor.

Devletimizin sağladığı imkanlarla birlikte, bilhassa zelzele riski taşıyan hasarlı, az hasarlı ya da çok hasarlı binaların süratli bir formda kentsel dönüşüm sürecine girilmesini ben bilhassa istirham ediyorum vatandaşlarımızdan. Rabbim ülkemizi ve milletimizi bu tıp afetlerden korusun demek istiyorum.

BELEDİYELERİN 196 MİLYAR TL BORCU VAR

Sosyal güvenlik sistemimizin sürdürülürlüğü için bizim tek bir gelirimiz var. Bu gelir de patronlarımızın ve kamu kurumlarımızdan tahsil ettiğimiz sigorta primleri. Lakin belediyeler 31 Mayıs seçimleri öncesinde Sayın Cumhurbaşkanımızın defayeten ifade ettiği bahis, prim borçlarının ödenmesi noktasındaki tabirinden sonra inanın tüm belediyelerle yakın irtibata girdik. Biz burada da siyasi parti ayrımı gözetmeksizin tüm belediyelere eşit bir formda yaklaştığımızı tabir etmek istiyorum. Primleri tertipli bir halde ödeyen, zira emekçilerimize fiyatlarını ödedikten sonra prim borçlarının da kesinlikle SGK yatırılması gerekiyor. Bu çerçevede aslında primlerin sistemini ödeyen tüm belediyelerimize, belediye liderlerimize da huzurlarınıza teşekkür etmek istiyorum. Zira toplumsal güvenlik sistemimizin sürdürülürlüğü ve girdi ve çıktı nizamını elde edebilmemiz için bu primlere büyük gereksinim duyuyoruz. Lakin şunu fark ettik, birtakım belediyelerin prim borçların nedeniyle daha fazla zorlandığını, borçlarını ödememe noktasında hareketlerde bulunduğunu gördük. Yani aslında en mantıklı yol belediye liderlerinin mali bir sorumluluğu da bulunmaktır. Mali sorumluluk gereği olarak da primlerin SGK’ya ödenmesi gerekiyor.

Mart ayında geçen 2-3 ay öncesindeki programda 96 milyardı ancak şu an bu sayıya 100 milyar daha faizle birlikte bir sayı eklendi. Bunun sürdürülemez olduğunu fark ettik ve belediyelerimize, belediye liderlerimize bağlantıya geçtik. Zira SGK olarak bizim temel hedefimiz irtibatı sağlamak ve prim borçları olduğunu, bu prim borçlarının ödenmesi noktasında kendilerini davet ettik. Birçok belediye bizimle iş birliğine girdik. Sizin sorunuzla ilgili olarak da 149 belediye toplamda 30 milyarlık prim borcunu ödemek üzere SGK’ya başvurmuştur. Bu süreçte belediyelerimize aslında şunu tabir ettik, prim borçlarını ister taksitlendirebilirler ya da üzerlerinde şerh ya da ipotek bulunmayan gayrimeykullerini de bize gösterebilirler ve teminat olarak gösterebilirler ve borçlarını yapılandırabiliyorduk.

Bizim amacımız burada siyasi parti ayrımı gözetmek için tüm belediyelere eşit ve adil bir biçimde yaklaşıyoruz. Benim buradaki en değerli derdim prim tahsilatını gerçekleştirmek. Benim için değerli değil ki A belediyesi, B belediyesi. Ayrıyeten bu istikamette spikülasyonlar kelam konusu oldu. Bunu da üzülerek takip ediyoruz. Biz bu çerçeve içerisinde de aşağı üst şu ana kadar SGK tarafından toplam tahsilat meblağımız 28.2 milyar meblağında.

Önceki periyotlarda var olan bir borç ödenmiyor. Belediye liderleri tarafından ödenmeme tarafında de bir niyet kelam konusu. Ancak Sayın Cumhurbaşkanımızın o ifadesinden sonra tüm belediyeler, bilhassa SGK’ya prim borcu olan belediyeler bizimle bağlantıya geçiyor. Şu an 28.2 milyar lira tahsilat gerçekleşti.

Özellikle ilaçların geri ödeme sisteminde sağladığımız ve vatandaşlarımıza toplumsal güvenlik çatısı altında sunmuş olduğumuz sıhhat hizmetlerinin ve öbür masraflarının karşılanmasına bu sayının ne kadar kıymetli olduğunu da tekrar vurgulamak istiyorum. Bilhassa doğal Kasım ayında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi yayınlandı. Bu çerçeve içerisinde de belediye şirketlerinin SGK’ya olan prim borçlarını da kaynağında tahsil etme formülüne başvurdu. Online kamu tahsilat sistemiyle genel bütçe hisselerinden SGK’ya olan borçları tahsil edilebiliyor. Bu da bizim için ihtilal niteliğinde bir kararnamedir. Artık belediye liderlerimize, belediye idarelerine gerek kalmadan biz bu primlerini, toplumsal güvenlik primlerini tıpkı belediyelerde olduğu üzere belediye şirketlerinden de tahsil edebiliyoruz.

ORAN GİTGİDE DÜŞÜYOR

Şu an aslında bir çalışan 1.61 kişinin maaşını ödeyecek konumda. Bu sayı 2009’da yaklaşık 2.5 çalışana emekliye denk geliyordu. Bir çalışan 2.5 emeklilik aylığını ödeyecek seviyede. Bu oran gitgide düşüyor. Biz de bunu fark ettik bu süreç içerisinde ve istihdam politikalarımızı etkin hale getirdik. Zira bu dengeyi sağlıklı bir formda işletebilmek için de istihdamı geliştirme dışında, işsizliği düşürme noktasında öteki alternatifimiz yok. Uyguladığımız etkin sistem siyasetleriyle aktüeryal dengeyi tekrar dengelemeye uğraş ediyoruz. Bunda da başarılı olduğumuzu söz etmek isterim.

HEDEFİN BÜYÜK BİR KISMINA ULAŞTIK

Bize arsa teklif ediyorlar, basınada o denli açıklamalarda bulunuyorlar. Ancak bize teklif ettikleri yerler ya da gayrimenkullerin üzerinde şerh ve ipotek var. Biz SGK idare heyetinde bunları gündeme aldığımızı, o emlakı nasıl kabul edebiliriz? Çünkü yönetim kurulu burada tek karar merci. Onu da bilhassa tabir etmek istiyorum. Biz de tekrar geri dönüyoruz ki, bize verdiğiniz bu gayrimenkullerin üzerinde şerh var. Bunu kesinlikle düzeltin, değiştirin ya da bize diğer alternatifler getirin. O noktada irtibatı kurduk. Artık Ankara Büyükşehir Belediyesi de yeni bir yapılanma içerisine girdi. Takımlar karşılıklı olarak çalışıyorlar. Ve prim devletinin tahsilat noktasında da âlâ bir noktaya geldiğimizi söyleyebiliriz. Bundan öteki deva, biz devlete olan borcumuzu yok sayamayız. O denli değil mi? Yani bu çerçevede biz devlet olarak mevzuatımıza vermiş olduğu yetkiye dayanarak işimizi yapıyoruz. Aslında keşke primlerini, fiyatını öderken bir işinin bağışını, birebir vakitte prim kesintilerini de bir köşeye ayırarak bunu SGK’ya gönderse hiçbir sıkıntıyla karşı karşıya kalmayız. Bunları da gündeme getirmeye gerek kalmaz. Lakin ne yazık ki bu türlü bir gelenek hasıl olmuş. Ben de bakan olarak görevlendirdikten sonra Sayın Cumhurbaşkanımıza arz ettim bu durumu. Bu çerçevede de hiçbir belediye ayrımı gözetmeksizin, açık yürekli tabir edeyim. Hatta Çankaya Belediyesi’nde de belediye liderimize birebir görüşerek bu SGK tarihinde yaklaşık bir milyar dolayında bir tahsilat gerçekleşirdi. Bu bizim için sevindirici bir süreçtir. Biz parti ayrımı gözetmiyoruz. Biz 85 milyonun personelin, çalışanın, emeklinin hakkını korumakla sorumluyuz tahsilat sürecinde. Bizim gayemiz buydu. Biz bu gayemizin büyük bir kısmına da ulaştığımızı söyleyebilirim.

SMA, KANSER HASTALARI TEDAVİLERİ

Müjdeyi SMA’da hastalarımıza ve ailelerimize inşallah paylaşma fırsatımız olacak. Fakat bilhassa birtakım açıklamalarda bulunmak istiyorum şayet müsaade ederseniz. Artık sıhhat bizim için çok kıymetli. Bu sıhhat sistemi içerisinde ne yazık ki yalnızca ülkemizde değil, dünyada da kronik hastalıkların, kanser hastalıkların, az hastalıkların, ruh sıhhati hastalıklarının gitgide arttığını görüyoruz.

Bununla birlikte demans hastalıkları, Alzheimer ve Parkinson rahatsızlıkları daha besbelli hale gelmeye başladı. O denli bir durumdayız ki artık her ailede bir kanser hastası. Allah korusun çok önemli, tedavi süreci epey güç geçen bir hastalık. Bunun yanında Alzheimer da o denli. Her meskende neredeyse bu cins olaylarla karşılaşıyoruz. Artık burada bizim yükümlülüğümüz, sorumluluğumuz artıyor. Neden artıyor? Zira tesirli olan ilaçların kullanımını da sosyal güvenlik kurumu olarak biz finanse ediyoruz. Bunun yanında biliyorsunuz yaş nüfus oranımız da gitgide artıyor. 79 doğuştan ömür beklentisi, 79 şu an 80’e ulaşmış durumda. Ve gelecekte yaş nüfus oranımız %10’un üzerinde 11-12’ye çıkabilecek bir projeksiyon kelam konusu. Biz de politikalarımızı buna nazaran şekillendiriyoruz. Sizler de çok düzgün bilirsiniz ki yaşlılık ve emeklilikle birlikte sıhhat sarfiyatları artıyor. Yakınlarımızdan, büyüklerimizden biliyoruz.

8 BİN 873 İLAÇ SGK TARAFINDAN KARŞILANMAKTADIR

Geri ödeme kapsamında yer alan ilaçlardan kelam etmek isterim. Bilhassa kanser tedavisine kullanılan ilaç sayısı 818. 91 adedi de yurt dışından temin edilen ilaçlar olmak üzere 909 adet. Toplumsal güvenlik geri ödeme listesine dahil ettiğimiz ilaç sayısı. Bugün itibariyle geri ödeme kapsamında alınan ilaçlarımızın sayısını kurullarımızın belirlediği prensipler doğrultusunda giderek arttırıyoruz.

Güncel sayılara nazaran bunları paylaşmak isterim size. 8.475 yurt içi, 398 de yurt dışında olmak üzere toplam 8.873 ilaç SGK tarafından karşılanmaktadır. 2024 yılında geri ödeme kapsamına aldığımız ilaç sayısı 432 yeni ilaç ödeme kapsamına alındı. Bunlardan ikisi kanser tedavisine kullanılan yurt dışı ilaç. 51’i kanser tedavisinde kullanılan toplam 425 ilaç ülkemizde kullanılabilir hale gelmiştir.

Her geçen gün hastalarımızın gereksinim duyduğu bu ilaçlar bilimsel kurullarımız kelam konusu Toplumsal Güvenlik Kurumu’nda. Burada bilhassa sıhhat sisteminin çeşitliliğini dikkate aldığımızda aslında birçok faktörden oluşuyor. Sıhhat hizmetlerinin finansmanı bizim için çok kıymetli. Bu finansmanı yönetebilmek için siyasetlere muhtaçlık duyuyoruz. Bu çerçevede biz 2024 yılında Sıhhat Siyasetleri Bilimsel Müracaat Kurulu’nu oluşturduk. Alanında uzman 106 akademisyen. Kendilerine de huzurlarınıza teşekkür etmek istiyorum. Hiçbir fiyat almadan bu kurulda vazife almaktadır. Bu çerçeve içerisinde bizlere bilimsel ve teknik danışmanlık hizmeti sunuyor. Sanki hangi ilaç daha tesirli? Burada bir suistimal var mı? Takip süreci kıymetlendirerek bilhassa kayıp kaçakların önlenmesi sürecinde de bu komitemiz bize kıymetli katkılar sağlıyor.

Bunun yanında sizler de farkındasınız sıhhatte dönüşüm programı ve 2008 yılındaki toplumsal güvenlik ıslahatı sayesinde hakikaten vatandaşlarımız dünyanın hiçbir yerinde ve ülkesinde vatandaşların ulaşamadığı nitelikte sıhhat hizmetlerinden faydalanmaktadır. Bunu çok rahat görebiliyoruz. Tahminen aşikâr bir yaşlı olan şu an ekranları başında izleyen vatandaşlarımız bunu çok düzgün tahlil edebilir. Evvelce SSK’nın kuyruklarını, ilaç almak için vatandaşımızın çekmiş olduğu sıkıntıyı sabah altısında yalnızca randevu almak için, o deftere ismini yazdırmak için zahmet çeken vatandaşlarımız vardı.

Ama Sayın Cumhurbaşkanımızın güçlü liderliğinde 2008 yılında toplumsal güvenlik ıslahatını hayata geçirdik. Bunun meyvelerini de çok fazla almaya başladık. Bilhassa Avrupa’daki sistemlerle karşılaştırdığımızda en kolayından kent hastanelerini düşünelim.

Şehir hastanelerinde sunulan hizmetin kapıdan girişinizde aşikâr oluyor. Yani binlerce şükür Sayın Cumhurbaşkanımıza da şükranlarımızı arz ediyorum vatandaş olarak da. Girdiğinizde orada hemşehrilerimiz, hekimlerimiz güler yüzle sizi karşılıyor, refakat ediyor, gideceğiniz poliniğe kadar yönlendiriyor ve otel konforunda hizmetlerin sunulduğu bir sıhhat sistemine dönüştü. Burada bilhassa geri ödeme kapsamını aldığımız bu ilaçlar yenilikçi ilaçlar, akılcı ilaçlar ve biyoteknolojik ilaçlar. Bunlar bilhassa hastalıkların tedavisinde kullanılan kıymetli ilaçlardır. Yani tedavide şu an hekimlerimizin tıp dünyasının kullandığı en tesirli ilaçları biz geri ödeme kapsamına alıyoruz ve vatandaşlarımıza bunları fiyatsız olarak sunmaya uğraş ediyorum.

SMA HASTALARI İÇİN MÜJDE

Dediğiniz üzere SMA ile ilgili o muştuyu de sizinle paylaşalım. Bilhassa bu hastalığın tedavisi güç. Çocuklar çok acı çekiyordu. Ailelerin bu süreciye daha rahat bir formda tedaviden azamî yarar elde etmeleri noktasında da bir müjdemiz olmuştu. Bunun yanında SMA, MS ve ALS üzere az hastalıklara da biz orada kullanılan ilaçları da geri ödeme kapsamına aldık. Burada bilhassa o muştuyu de sizinle paylaşmak isterim. Kullanım kolaylığı olan bir SMA ilacı daha geri ödeme kapsamına almış olduk.

Hastaların alternatif tedaviye erişimlerini sağlamış olduk. Bunun yanında bilgisayarlı tomografi ve MH görüntülemelerinde kullanılan kontrast maddi ilaçlarının hastaneler tarafından temin edilmesi sağlanarak artık vatandaşlar bu unsurları ezanelerden almaya gereksinim duymayacaklar. Son bir müjdemiz de dijital takip sistemiyle bu da ağır bakım ünitelerinde oluşturulan sıhhat datalarının sisteme entegre edilerek anlık olarak bunları takip edilmesi sürecini de başlatmış olduk. Zira ağır bakım ünitelerinde bazen badirelerle karşılaşılabiliyordu. Anlık olarak bunları bu sistemi dijital ortamda gözlemleme fırsatımız oldu.

Çünkü diabet 1 hastaları, biliyorsunuz ülkemizde yaklaşık olarak 25.000-26.000’e yakın 18 yaş altında bulunan vatandaşımız bulunmakta. Şeker ölçümü ya parmağa delerek ya da çift altı glikos ölçüm aracını kullanarak yapılabiliyordu. Bu noktada Sayın Cumhurbaşkanımızın vizyonuyla birlikte biz bunu SGK’nın geri ödeme listesine aldık.

Şimdi hem ilaçların geri ödeme listesine alınması noktasında hem de sunduğumuz sıhhat hizmetlerinin kalitesi açısından sahiden bu alanda çalışan bir kardeşimiz, bir hoca olarak da bunu bu mevzuda söyleyebiliriz. Bizim karşılaştırabileceğimiz bir ülkede kelam konusu değil. Zira yurt dışında, bilhassa vatandaşlarımız geldiği vakit ülkemize bunu çok rahat gözlemleyebiliyorlar. Yurt dışında ilaç bulunabilir lakin o ilacın bedeli o kadar yüksek ki bunu satın almaya gücünüz yetmiyor. Ancak devlet garantisi altında biz vatandaşlarımızın, hastalarımızın gereksinim duymuş olduğu ilaçları çarçabuk temin edebiliyoruz.

Glikos ölçüm aygıtıyla ilgili bir sayısı paylaşmak istiyorum. Maliyeti yaklaşık 50 bin lira. 40 bin lirasını SGK olarak biz ödüyoruz. 10 bin lirasını da vatandaşın katkısını istiyoruz. 40 bin liranın SGK’ya olan bir yıllık maliyeti 1 milyar lira. Biraz evvel belediye ödenmeyen prim borçlarından konuştuk ya, 1 milyar lira. Biz bu sayıları topluyoruz, prim borçlarının tahsilatını gerçekleştiriyoruz ve bunun üzere yalnızca diabet 1 hastaları için, çocuklarımız için 1 milyar lira harcıyoruz. Bizim girdiğimiz ne kadar çok olursa ender hastalıklar. Değerli arkadaşlarım nitekim ateş düştüğü yeri yakıyor bunu görüyorum. Bir kanser hastası, bir demans hastasıyla çalışmak ben bu alanda çalıştığım için de çok uygun biliyorum.

Burada hem sizin aracılığıyla da hem sıhhat bakanlığımız hem de aile toplumsal hizmetler bakanlığımızda bir davette bulunmak istiyorum. Ailelerin bu süreçte desteklenmeye muhtaçlığı var. Bilhassa hastanelerimizde, onkoloji hastanelerimizde, ruhsağlık kliniklerinde ve kesinlikle psikososyal dayanak verilmesinin değerini sizin aracılığınıza paylaşmak isterim.

HİLELİ BOŞANMALAR

Bu da toplumda sıklıkla karşılaştığımız bir husus aslında. Biz SGK olarak kayıt dışılıkla, usulsüzlüklerle, suistimallerle çaba etmek için 2024 yılını Abdülkadir Bey kontrol yılı olarak ilan etti. Ve hala devam ediyor. 2024, 2025, 2026 ve süregelen bir yapı kelam konusu. Biz bunu aksatmıyoruz. Kontrol en kıymetli işlevlerimizden bir tanesi. Ve burada 2024 yılı içerisinde 1 milyon dolayında risk tahliline dayalı bir kontrol gerçekleştirdik. Bu kontrol 1 milyona yakın risk tahliline dayalı, yapay zekadan da faydalanarak bu kontrolleri gerçekleştirdik. Geçersiz işyerleri, geçersiz sigorta, muazzalı yani danışıklı sigorta girişleri üzere olayların olduğunu gözlemledik. Ve bunu takip altına aldık. Yalnızca ileri boşanmalar üzerinden yapılan incelemelerde yaklaşık 9 bin geçersiz boşanma yoluyla yetim aylığı alındığı tespit edilmiştir. 9 bin vatandaşımız geçersiz boşanma yoluyla yetim aylığı alıyor.

Burada çok kıymetli bir mevzu, 7400’lü ile ilgili süreç başlattık. Hem ödenen sayıların geri alınması, faizleri geri alınması hem de savcılığa cürüm duyurusunda bulunduk. Burada aslında haksız kar elde edilmesi değil, bunun yanında toplumsal güvenlik sistemimizin sürdürülebilirliğini biz tartışıyoruz. Bir yanda sağlıklı bir formda, sistemli bir formda primini ödeyen bir vatandaş toplumsal güvenlik sistemini ödüyor. Hastalandığı vakit Allah korusun ya da bir hastalığa yakalandığı vakit gidiyor hastaneye tedavi görüyor. Fakat öte yanda da bu cins hileli, usulsüzlüklerle, sistemde var olan küçük boşlukları fırsata dönüştürerek de bu çeşit hileli yollarla kayıt dışılığı biz onaylanıyoruz. Ve bu yıl mühletince ilerleyen yıllarda da sahteciliğe karşı sıfır tolerans ikisini benimseyerek kontrollerimizi de bu sıklıkta inşallah gerçekleştireceğiz.

VATANDAŞLAR ŞİKAYETTE BULUNSUN

Maliyetini hesapladığımızda aslında Toplumsal Güvenlik Kurumu’nda daha sağlıklı dataları kapsamlı olarak alabiliriz. Lakin 1 lira olsa bile bizim için rahatsızlık yaratmaz mı? Yani siz sistemli bir formda ödüyorsunuz lakin orada hile yapılıyor. Tıpkı konutta eşiyle birlikte yaşıyor. Nizamlı ödeyen vatandaşın cürmü ne? Büyük bir haksızlık olmaz mı? Ben bu halde değerlendiriyorum. Tabi biz kontrollerimizi gerçekleştiriyoruz ancak CNN Türk kanalından da sizlerin aracılığıyla vatandaşlarımıza da bir duyuru yapalım. Bu çeşit olaylarla karşılaştığında ALO 170 Toplumsal Güvenlik Çalışma Çizgimize şikayetlerde bulunmalarını da bilhassa istirham ediyorum. Zira sizin paranızı, sizin emeğinizin karşılığını ben almış oluyorum. Ona gerek yok. Daha dürüst ve sağlıklı bir biçimde sistemini sürdürmek zorundayız. Bu cins kayıp kaçakları da önlemek bizim en temel vazifemiz. Lakin vatandaşlarımız toplumun her yerinde uydurma sigortacılık, bu çeşit düzmece boşanmalarla karşılaştığı vakit bize bildirimlerini bilhassa istirham ediyorum.

KAÇ EYT’Lİ VAR? EYT’NİN MAALİYETİ NE?

8 Eylül 1999 tarihinden evvel birinci sigorta girişi olan sigortalar için biliyorsunuz emeklilikte yaş altını kaldırmıştık. Bu EYT düzenlemesiyle ilgili olarak bugüne kadar 3.123.000 vatandaşımız emekli oldu. Şu anki 3.123.000 vatandaşımız emekli oldu. Bu düzenlemenin birinci yıl maliyeti 724 milyar lira. Önümüzdeki 5 yıl içinde de kümülatif olarak değerlendirdiğimizde bunun maliyeti 3.4 trilyon lira olacaktır. Bu sahiden kapsamlı olarak değerlendirdiğimizde önemli maliyet.

Aynı vakitte bir insan gücü kaybı olarak da değerlendiriyorum. Bu sistemde EYT’den yararlanarak emekli olmuş 38 yaşında 460’a yakın vatandaşımız bulunmakta. 38 yaşında şimdi ve EYT’den emekli olmuş durumda. Olağan bizim burada Toplumsal Güvenlik ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak da hem vatandaşlarımıza hem de sigortalarımıza sağlıklı, adil ve inançlı bir toplumsal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği noktasında da çalışmalarımıza yük vereceğiz. Natürel biz bunu nasıl yapacağız? Biraz evvel söylediğim üzere istihdamı arttırarak tahminen bayan istihdamına da değme fırsatımız olacak. Buradaki istihdam oranlarımızı daima arttırarak yeni kuşak çalışma modellerini hayata aktararak yurt dışında gelişmiş ülkelerle gayret edecek noktaya gelip hatta onları geçme durumundayız istihdam noktasında.

1 MAYIS

1 Mayıs aslında çalışma hayatında yaşanılan problemlerin lisana getirildiği ve işçilerin toplum içerisinde taşıdığı değerin ön plana çıkartıldığı manalı bir gün olarak kıymetlendiriyoruz. Yalnız 1 Mayıs’ta yalnızca personellerin, işçilerin ekonomik yararlarını ön plana çıkarmak değil, bunun yanında toplumsal adaleti, toplumsal hakları, insan onuruna yaraşır çalışma şartlarının belirlenmesi, eşitlik ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları üzere, örneğin yoksulluğun azaltılması, kız çocuklarının eğitime kavuşturulması, iklim krizine karşı gerekli tedbirlerin alınması üzere hususların gündeme taşındığı bir fırsat. Aslında global bir farkındalık platformu yaratıyor 1 Mayıs bizi. Ülkemizde de 2009 yılında Sayın Cumhurbaşkanımız 1 Mayıs’ı resmi tatil ilan ederek bir bayram havasında kutlanmasına dayanak vermiş oluyor. AK Parti iktidarı devrinde de sendikal özgürlükleri artıran ve bunları anayasal garanti altına alan bir çalışma içerisinde bulunuldu. Ve 1 Mayıs tüm dünyada aslında emek bayramı olarak kutlanılıyor.

İŞKUR GENÇLİK PROGRAMI

Bu gerçekleştirdiğimiz İŞKUR gençlik program üniversite öğrencilerimizin eğitim hayatlarına devam ederken bir yanda da iş tecrübesi kazanmalarını hedeflediğimiz yeni kuşak çalışma modellerimizden bir tanesi. Burada gençlerimizi üniversitede okurken iş piyasasına hazırlamak bizim en değerli gayelerimizden bir tanesi. Bu programın kapsayıcılığına değineceğim, kaç bireye ulaştığımıza tabir edeceğim ancak Cumhurbaşkanımızın vizyon ve talimatıyla hayata geçirdiğimiz yüksek öğretim tarihinde en kapsamlı genç istihdam projesi olmasından ötürü da gurur duyuyorum.

Bu kadar gençliğe ulaşmak, istihdam sürecine katma noktasında bu büyük bir proje. Bunu da muvaffakiyetle gerçekleşmiş olmanın memnunluğunu taşıyorum. Bu program bilhassa üniversite öğrencilerimiz eğitimlerini bir yanda sürdürürken tıpkı vakitte istihdam piyasalarına hazırlanmalarını, tecrübe kazanmalarını hem üniversitelerinde çalışırken de cep harçlıklarına biraz takviye vermeyi planladığımız bir proje, program. Burada gençlerle yaptığımız çalışmalarda bilhassa iş dünyasına girişlerinde karşılaşmış oldukları en büyük manilerden bir tanesi tecrübesizliği. Tüm çalışmalarımızda bu ön plana çıkıyordu. Biz de bunu temel bir data olarak kabul ettik.

Üniversitede okurken neden iş piyasasına, iş dünyamıza hazırlamayalım? Bu projenin art tarafında yatan mantık buydu. Tecrübe kazanacaklar ve tecrübe kazandıktan sonra da iş dünyasına daha donanımlı bir biçimde girecekler. Bu sayede toplam 66.931 üniversite öğrencisi, 66.931 üniversite öğrencisine 495.701.013 lira ödeme gerçekleşirdik. Şu ana kadar 495 milyon dolayında bir ödeme gerçekleştirdik. Program için ayırdığımız bütçe 7 milyar 15 milyon lira dolayında. Öğrencilerimiz bakın haftanın 3 günü çalışarak günlük fiyat 1083 lira, 14 gün çalışan bir öğrenci de 15.162 lira üzere bir gelire sahip olacak. Biz gelir dayanağı veriyoruz öğrencilerimize. Tıpkı vakitte program kapsamına aldığımız öğrencilerimizi kısa müddetli sigorta kollarına hastalık, iş yarar ve meslek hastalığı kapsamına alıyoruz ki bu bizim için çok değerli.

KADIN İSTİHDAMI PROJELERİ

Özellikle işe alınan bayanlar için 3 aya kadar aylık 32.500 TL olan liraya kadar prim, vergi ve fiyat takviyesi veriyoruz. Bu çok kıymetli bir dayanak. Şayet bayan sigortalı çalıştırıyorsa bu bölümlerde 32.500 TL’ye kadar takviye veriyoruz devlet olarak. 0-66 yaş ortasında çocuğu varsa çalışan bayanın onlara da aylık 7.500 TL çocuk bakım dayanağı sunuyoruz. 2025 Mart ayı itibariyle sayıları paylaşmak isterim. 4.661 bayan bu projeden yararlanmış, 495 çocuk için de bakım takviyesi ödemesini sağlamış durumdayız. 

EV BAYANLARINA EMEKLİLİK

KAMU EMEKÇİSİNE FİYAT DÜZENLEMESİ

Dikkatli bir halde yönetilmeli. Kurumsal kontrolleri gözetmemiz gerekiyor. Birebir vakitte personellerimizin alın teri kurumadan emeklerinin karşılığını aldığı, emeği koruyan bir dengeyi sağlamaya çaba ediyoruz. Hem emekçi hem memurlarımızla çalışma barışını koruyarak azamî memnuniyeti yaratmaya çaba edeceğiz.

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, CNN Türk ekranlarında Fulya Kalfa’nın sorularını yanıtladı. Bakan Işıkhan’ın açıklamaları özetle şöyle: Öncelikle tüm İstanbullulara ve dün de Kütahya sallandı biliyorsunuz, Kütahyalı kardeşlerime ve sarsıntısı hisseden tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun teklifimi iletmek istiyorum.

“DEPREM SİYASET GERECİ DEĞİLDİR”

Deprem bize bir kere daha şunu gösteriyor, aslında bir sarsıntı bölgesinde yaşıyoruz. Çok şükür can kaybımız olmadı, bu sevindirici bir özellik bence. Zelzelenin olduğu birinci günden itibaren devletimizin tüm yıkanları biliyorsunuz seferber edildi. Sayın Cumhurbaşkanımız, başta olmak üzere bakanlarımız, tüm kamu kurumu ve kuruluşlarımız zelzelenin anından itibaren burada misyon almaya başladılar.

Burada kentsel dönüşüm projeleri, yapı, kontrol sistemleri, zelzele direktörlükleri üzere hususların ne kadar hayatı olduğunu, siyasete materyal yapılmayacak kadar da değerli konular olduğunun altını çizmek istiyorum. Sarsıntısı önleyemeyiz, lakin sarsıntıya hazırladığı kentler, daha güçlü kentler inşa edebiliriz. Bu da bizim elimizde aslında. Bunun en kestirme yolu, en kısa yolu da aslında kentsel dönüşümdür. Etraf ve Şehircilik Bakanımız dün de bir programda tabir ettiğ üzere. Artık süratli bir biçimde kentsel dönüşüme geçmemiz gerekiyor.

Devletimizin sağladığı imkanlarla birlikte, bilhassa sarsıntı riski taşıyan hasarlı, az hasarlı ya da çok hasarlı binaların süratli bir halde kentsel dönüşüm sürecine girilmesini ben bilhassa istirham ediyorum vatandaşlarımızdan. Rabbim ülkemizi ve milletimizi bu çeşit afetlerden korusun demek istiyorum.

BELEDİYELERİN 196 MİLYAR TL BORCU VAR

Sosyal güvenlik sistemimizin sürdürülürlüğü için bizim tek bir gelirimiz var. Bu gelir de patronlarımızın ve kamu kurumlarımızdan tahsil ettiğimiz sigorta primleri. Fakat belediyeler 31 Mayıs seçimleri öncesinde Sayın Cumhurbaşkanımızın defayeten ifade ettiği mevzu, prim borçlarının ödenmesi noktasındaki tabirinden sonra inanın tüm belediyelerle yakın irtibata girdik. Biz burada da siyasi parti ayrımı gözetmeksizin tüm belediyelere eşit bir formda yaklaştığımızı söz etmek istiyorum. Primleri tertipli bir biçimde ödeyen, zira emekçilerimize fiyatlarını ödedikten sonra prim borçlarının da kesinlikle SGK yatırılması gerekiyor. Bu çerçevede aslında primlerin nizamını ödeyen tüm belediyelerimize, belediye liderlerimize da huzurlarınıza teşekkür etmek istiyorum. Zira toplumsal güvenlik sistemimizin sürdürülürlüğü ve girdi ve çıktı tertibini elde edebilmemiz için bu primlere büyük gereksinim duyuyoruz. Lakin şunu fark ettik, kimi belediyelerin prim borçların nedeniyle daha fazla zorlandığını, borçlarını ödememe noktasında hareketlerde bulunduğunu gördük. Yani aslında en mantıklı sistem belediye liderlerinin mali bir sorumluluğu da bulunmaktır. Mali sorumluluk gereği olarak da primlerin SGK’ya ödenmesi gerekiyor.

Mart ayında geçen 2-3 ay öncesindeki programda 96 milyardı lakin şu an bu sayıya 100 milyar daha faizle birlikte bir sayı eklendi. Bunun sürdürülemez olduğunu fark ettik ve belediyelerimize, belediye liderlerimize irtibata geçtik. Zira SGK olarak bizim temel hedefimiz irtibatı sağlamak ve prim borçları olduğunu, bu prim borçlarının ödenmesi noktasında kendilerini davet ettik. Birçok belediye bizimle iş birliğine girdik. Sizin sorunuzla ilgili olarak da 149 belediye toplamda 30 milyarlık prim borcunu ödemek üzere SGK’ya başvurmuştur. Bu süreçte belediyelerimize aslında şunu tabir ettik, prim borçlarını ister taksitlendirebilirler ya da üzerlerinde şerh ya da ipotek bulunmayan gayrimeykullerini de bize gösterebilirler ve teminat olarak gösterebilirler ve borçlarını yapılandırabiliyorduk.

Bizim amacımız burada siyasi parti ayrımı gözetmek için tüm belediyelere eşit ve adil bir biçimde yaklaşıyoruz. Benim buradaki en kıymetli derdim prim tahsilatını gerçekleştirmek. Benim için kıymetli değil ki A belediyesi, B belediyesi. Ayrıyeten bu tarafta spikülasyonlar kelam konusu oldu. Bunu da üzülerek takip ediyoruz. Biz bu çerçeve içerisinde de aşağı üst şu ana kadar SGK tarafından toplam tahsilat fiyatımız 28.2 milyar meblağında.

Önceki devirlerde var olan bir borç ödenmiyor. Belediye liderleri tarafından ödenmeme istikametinde de bir niyet kelam konusu. Lakin Sayın Cumhurbaşkanımızın o ifadesinden sonra tüm belediyeler, bilhassa SGK’ya prim borcu olan belediyeler bizimle irtibata geçiyor. Şu an 28.2 milyar lira tahsilat gerçekleşti.

Özellikle ilaçların geri ödeme sisteminde sağladığımız ve vatandaşlarımıza toplumsal güvenlik çatısı altında sunmuş olduğumuz sıhhat hizmetlerinin ve öbür masraflarının karşılanmasına bu sayının ne kadar değerli olduğunu da tekrar vurgulamak istiyorum. Bilhassa doğal Kasım ayında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi yayınlandı. Bu çerçeve içerisinde de belediye şirketlerinin SGK’ya olan prim borçlarını da kaynağında tahsil etme metoduna başvurdu. Online kamu tahsilat sistemiyle genel bütçe hisselerinden SGK’ya olan borçları tahsil edilebiliyor. Bu da bizim için ihtilal niteliğinde bir kararnamedir. Artık belediye liderlerimize, belediye idarelerine gerek kalmadan biz bu primlerini, toplumsal güvenlik primlerini tıpkı belediyelerde olduğu üzere belediye şirketlerinden de tahsil edebiliyoruz.

ORAN GİTGİDE DÜŞÜYOR

Şu an aslında bir çalışan 1.61 kişinin maaşını ödeyecek konumda. Bu sayı 2009’da yaklaşık 2.5 çalışana emekliye denk geliyordu. Bir çalışan 2.5 emeklilik aylığını ödeyecek seviyede. Bu oran gitgide düşüyor. Biz de bunu fark ettik bu süreç içerisinde ve istihdam politikalarımızı faal hale getirdik. Zira bu dengeyi sağlıklı bir biçimde işletebilmek için de istihdamı geliştirme dışında, işsizliği düşürme noktasında öteki alternatifimiz yok. Uyguladığımız faal sistem siyasetleriyle aktüeryal dengeyi yeniden dengelemeye çaba ediyoruz. Bunda da başarılı olduğumuzu tabir etmek isterim.

HEDEFİN BÜYÜK BİR KISMINA ULAŞTIK

Bize arsa teklif ediyorlar, basınada o denli açıklamalarda bulunuyorlar. Ama bize teklif ettikleri emlak ya da gayrimenkullerin üzerinde şerh ve ipotek var. Biz SGK idare konseyinde bunları gündeme aldığımızı, o yerleri nasıl kabul edebiliriz? Çünkü yönetim kurulu burada tek karar merci. Onu da bilhassa söz etmek istiyorum. Biz de tekrar geri dönüyoruz ki, bize verdiğiniz bu gayrimenkullerin üzerinde şerh var. Bunu kesinlikle düzeltin, değiştirin ya da bize öbür alternatifler getirin. O noktada bağlantısı kurduk. Artık Ankara Büyükşehir Belediyesi de yeni bir yapılanma içerisine girdi. Gruplar karşılıklı olarak çalışıyorlar. Ve prim devletinin tahsilat noktasında da güzel bir noktaya geldiğimizi söyleyebiliriz. Bundan öbür deva, biz devlete olan borcumuzu yok sayamayız. O denli değil mi? Yani bu çerçevede biz devlet olarak mevzuatımıza vermiş olduğu yetkiye dayanarak işimizi yapıyoruz. Aslında keşke primlerini, fiyatını öderken bir işinin bağışını, birebir vakitte prim kesintilerini de bir köşeye ayırarak bunu SGK’ya gönderse hiçbir problemle karşı karşıya kalmayız. Bunları da gündeme getirmeye gerek kalmaz. Ancak ne yazık ki bu türlü bir gelenek hasıl olmuş. Ben de bakan olarak görevlendirdikten sonra Sayın Cumhurbaşkanımıza arz ettim bu durumu. Bu çerçevede de hiçbir belediye ayrımı gözetmeksizin, açık yürekli söz edeyim. Hatta Çankaya Belediyesi’nde de belediye liderimize birebir görüşerek bu SGK tarihinde yaklaşık bir milyar dolayında bir tahsilat gerçekleşirdi. Bu bizim için sevindirici bir süreçtir. Biz parti ayrımı gözetmiyoruz. Biz 85 milyonun personelin, çalışanın, emeklinin hakkını korumakla sorumluyuz tahsilat sürecinde. Bizim gayemiz buydu. Biz bu gayemizin büyük bir kısmına da ulaştığımızı söyleyebilirim.

SMA, KANSER HASTALARI TEDAVİLERİ

Müjdeyi SMA’da hastalarımıza ve ailelerimize inşallah paylaşma fırsatımız olacak. Fakat bilhassa birtakım açıklamalarda bulunmak istiyorum şayet müsaade ederseniz. Artık sıhhat bizim için çok değerli. Bu sıhhat sistemi içerisinde ne yazık ki yalnızca ülkemizde değil, dünyada da kronik hastalıkların, kanser hastalıkların, az hastalıkların, ruh sıhhati hastalıklarının gitgide arttığını görüyoruz.

Bununla birlikte demans hastalıkları, Alzheimer ve Parkinson rahatsızlıkları daha bariz hale gelmeye başladı. O denli bir durumdayız ki artık her ailede bir kanser hastası. Allah korusun çok önemli, tedavi süreci hayli sıkıntı geçen bir hastalık. Bunun yanında Alzheimer da o denli. Her meskende neredeyse bu çeşit olaylarla karşılaşıyoruz. Artık burada bizim yükümlülüğümüz, sorumluluğumuz artıyor. Neden artıyor? Zira tesirli olan ilaçların kullanımını da sosyal güvenlik kurumu olarak biz finanse ediyoruz. Bunun yanında biliyorsunuz yaş nüfus oranımız da gitgide artıyor. 79 doğuştan hayat beklentisi, 79 şu an 80’e ulaşmış durumda. Ve gelecekte yaş nüfus oranımız %10’un üzerinde 11-12’ye çıkabilecek bir projeksiyon kelam konusu. Biz de politikalarımızı buna nazaran şekillendiriyoruz. Sizler de çok güzel bilirsiniz ki yaşlılık ve emeklilikle birlikte sıhhat sarfiyatları artıyor. Yakınlarımızdan, büyüklerimizden biliyoruz.

8 BİN 873 İLAÇ SGK TARAFINDAN KARŞILANMAKTADIR

Geri ödeme kapsamında yer alan ilaçlardan kelam etmek isterim. Bilhassa kanser tedavisine kullanılan ilaç sayısı 818. 91 adedi de yurt dışından temin edilen ilaçlar olmak üzere 909 adet. Toplumsal güvenlik geri ödeme listesine dahil ettiğimiz ilaç sayısı. Bugün itibariyle geri ödeme kapsamında alınan ilaçlarımızın sayısını komitelerimizin belirlediği unsurlar doğrultusunda giderek arttırıyoruz.

Güncel sayılara nazaran bunları paylaşmak isterim size. 8.475 yurt içi, 398 de yurt dışında olmak üzere toplam 8.873 ilaç SGK tarafından karşılanmaktadır. 2024 yılında geri ödeme kapsamına aldığımız ilaç sayısı 432 yeni ilaç ödeme kapsamına alındı. Bunlardan ikisi kanser tedavisine kullanılan yurt dışı ilaç. 51’i kanser tedavisinde kullanılan toplam 425 ilaç ülkemizde kullanılabilir hale gelmiştir.

Her geçen gün hastalarımızın muhtaçlık duyduğu bu ilaçlar bilimsel kurullarımız kelam konusu Toplumsal Güvenlik Kurumu’nda. Burada bilhassa sıhhat sisteminin çeşitliliğini dikkate aldığımızda aslında birçok faktörden oluşuyor. Sıhhat hizmetlerinin finansmanı bizim için çok değerli. Bu finansmanı yönetebilmek için siyasetlere muhtaçlık duyuyoruz. Bu çerçevede biz 2024 yılında Sıhhat Siyasetleri Bilimsel İstişare Komitesi’ni oluşturduk. Alanında uzman 106 akademisyen. Kendilerine de huzurlarınıza teşekkür etmek istiyorum. Hiçbir fiyat almadan bu kurulda misyon almaktadır. Bu çerçeve içerisinde bizlere bilimsel ve teknik danışmanlık hizmeti sunuyor. Sanki hangi ilaç daha tesirli? Burada bir suistimal var mı? Takip süreci kıymetlendirerek bilhassa kayıp kaçakların önlenmesi sürecinde de bu kurulumuz bize kıymetli katkılar sağlıyor.

Bunun yanında sizler de farkındasınız sıhhatte dönüşüm programı ve 2008 yılındaki toplumsal güvenlik ıslahatı sayesinde nitekim vatandaşlarımız dünyanın hiçbir yerinde ve ülkesinde vatandaşların ulaşamadığı nitelikte sıhhat hizmetlerinden faydalanmaktadır. Bunu çok rahat görebiliyoruz. Tahminen aşikâr bir yaşlı olan şu an ekranları başında izleyen vatandaşlarımız bunu çok uygun tahlil edebilir. Evvelden SSK’nın kuyruklarını, ilaç almak için vatandaşımızın çekmiş olduğu sıkıntıyı sabah altısında yalnızca randevu almak için, o deftere ismini yazdırmak için sıkıntı çeken vatandaşlarımız vardı.

Ama Sayın Cumhurbaşkanımızın güçlü liderliğinde 2008 yılında toplumsal güvenlik ıslahatını hayata geçirdik. Bunun meyvelerini de çok fazla almaya başladık. Bilhassa Avrupa’daki sistemlerle karşılaştırdığımızda en kolayından kent hastanelerini düşünelim.

Şehir hastanelerinde sunulan hizmetin kapıdan girişinizde aşikâr oluyor. Yani binlerce şükür Sayın Cumhurbaşkanımıza da şükranlarımızı arz ediyorum vatandaş olarak da. Girdiğinizde orada hemşehrilerimiz, tabiplerimiz güler yüzle sizi karşılıyor, refakat ediyor, gideceğiniz poliniğe kadar yönlendiriyor ve otel konforunda hizmetlerin sunulduğu bir sıhhat sistemine dönüştü. Burada bilhassa geri ödeme kapsamını aldığımız bu ilaçlar yenilikçi ilaçlar, akılcı ilaçlar ve biyoteknolojik ilaçlar. Bunlar bilhassa hastalıkların tedavisinde kullanılan kıymetli ilaçlardır. Yani tedavide şu an hekimlerimizin tıp dünyasının kullandığı en tesirli ilaçları biz geri ödeme kapsamına alıyoruz ve vatandaşlarımıza bunları fiyatsız olarak sunmaya uğraş ediyorum.

SMA HASTALARI İÇİN MÜJDE

Dediğiniz üzere SMA ile ilgili o muştuyu de sizinle paylaşalım. Bilhassa bu hastalığın tedavisi sıkıntı. Çocuklar çok acı çekiyordu. Ailelerin bu süreciye daha rahat bir biçimde tedaviden azamî yarar elde etmeleri noktasında da bir müjdemiz olmuştu. Bunun yanında SMA, MS ve ALS üzere az hastalıklara da biz orada kullanılan ilaçları da geri ödeme kapsamına aldık. Burada bilhassa o muştuyu de sizinle paylaşmak isterim. Kullanım kolaylığı olan bir SMA ilacı daha geri ödeme kapsamına almış olduk.

Hastaların alternatif tedaviye erişimlerini sağlamış olduk. Bunun yanında bilgisayarlı tomografi ve MH görüntülemelerinde kullanılan kontrast maddi ilaçlarının hastaneler tarafından temin edilmesi sağlanarak artık vatandaşlar bu hususları ezanelerden almaya muhtaçlık duymayacaklar. Son bir müjdemiz de dijital takip sistemiyle bu da ağır bakım ünitelerinde oluşturulan sıhhat bilgilerinin sisteme entegre edilerek anlık olarak bunları takip edilmesi sürecini de başlatmış olduk. Zira ağır bakım ünitelerinde bazen düşüncelerle karşılaşılabiliyordu. Anlık olarak bunları bu sistemi dijital ortamda gözlemleme fırsatımız oldu.

Çünkü diabet 1 hastaları, biliyorsunuz ülkemizde yaklaşık olarak 25.000-26.000’e yakın 18 yaş altında bulunan vatandaşımız bulunmakta. Şeker ölçümü ya parmağa delerek ya da çift altı glikos ölçüm aracını kullanarak yapılabiliyordu. Bu noktada Sayın Cumhurbaşkanımızın vizyonuyla birlikte biz bunu SGK’nın geri ödeme listesine aldık.

Şimdi hem ilaçların geri ödeme listesine alınması noktasında hem de sunduğumuz sıhhat hizmetlerinin kalitesi açısından sahiden bu alanda çalışan bir kardeşimiz, bir hoca olarak da bunu bu bahiste söyleyebiliriz. Bizim karşılaştırabileceğimiz bir ülkede kelam konusu değil. Zira yurt dışında, bilhassa vatandaşlarımız geldiği vakit ülkemize bunu çok rahat gözlemleyebiliyorlar. Yurt dışında ilaç bulunabilir ancak o ilacın bedeli o kadar yüksek ki bunu satın almaya gücünüz yetmiyor. Lakin devlet garantisi altında biz vatandaşlarımızın, hastalarımızın gereksinim duymuş olduğu ilaçları çarçabuk temin edebiliyoruz.

Glikos ölçüm aygıtıyla ilgili bir sayısı paylaşmak istiyorum. Maliyeti yaklaşık 50 bin lira. 40 bin lirasını SGK olarak biz ödüyoruz. 10 bin lirasını da vatandaşın katkısını istiyoruz. 40 bin liranın SGK’ya olan bir yıllık maliyeti 1 milyar lira. Biraz evvel belediye ödenmeyen prim borçlarından konuştuk ya, 1 milyar lira. Biz bu sayıları topluyoruz, prim borçlarının tahsilatını gerçekleştiriyoruz ve bunun üzere yalnızca diabet 1 hastaları için, çocuklarımız için 1 milyar lira harcıyoruz. Bizim girdiğimiz ne kadar çok olursa ender hastalıklar. Değerli arkadaşlarım hakikaten ateş düştüğü yeri yakıyor bunu görüyorum. Bir kanser hastası, bir demans hastasıyla çalışmak ben bu alanda çalıştığım için de çok yeterli biliyorum.

Burada hem sizin aracılığıyla da hem sıhhat bakanlığımız hem de aile toplumsal hizmetler bakanlığımızda bir davette bulunmak istiyorum. Ailelerin bu süreçte desteklenmeye muhtaçlığı var. Bilhassa hastanelerimizde, onkoloji hastanelerimizde, ruhsağlık kliniklerinde ve kesinlikle psikososyal dayanak verilmesinin değerini sizin aracılığınıza paylaşmak isterim.

HİLELİ BOŞANMALAR

Bu da toplumda sıklıkla karşılaştığımız bir bahis aslında. Biz SGK olarak kayıt dışılıkla, usulsüzlüklerle, suistimallerle uğraş etmek için 2024 yılını Abdülkadir Bey kontrol yılı olarak ilan etti. Ve hala devam ediyor. 2024, 2025, 2026 ve süregelen bir yapı kelam konusu. Biz bunu aksatmıyoruz. Kontrol en değerli işlevlerimizden bir tanesi. Ve burada 2024 yılı içerisinde 1 milyon dolayında risk tahliline dayalı bir kontrol gerçekleştirdik. Bu kontrol 1 milyona yakın risk tahliline dayalı, yapay zekadan da faydalanarak bu kontrolleri gerçekleştirdik. Uydurma işyerleri, geçersiz sigorta, muazzalı yani danışıklı sigorta girişleri üzere olayların olduğunu gözlemledik. Ve bunu takip altına aldık. Yalnızca ileri boşanmalar üzerinden yapılan incelemelerde yaklaşık 9 bin düzmece boşanma yoluyla yetim aylığı alındığı tespit edilmiştir. 9 bin vatandaşımız düzmece boşanma yoluyla yetim aylığı alıyor.

Burada çok kıymetli bir bahis, 7400’lü ile ilgili süreç başlattık. Hem ödenen sayıların geri alınması, faizleri geri alınması hem de savcılığa kabahat duyurusunda bulunduk. Burada aslında haksız çıkar elde edilmesi değil, bunun yanında toplumsal güvenlik sistemimizin sürdürülebilirliğini biz tartışıyoruz. Bir yanda sağlıklı bir biçimde, sistemli bir formda primini ödeyen bir vatandaş toplumsal güvenlik sistemini ödüyor. Hastalandığı vakit Allah korusun ya da bir hastalığa yakalandığı vakit gidiyor hastaneye tedavi görüyor. Ancak öte yanda da bu cins hileli, usulsüzlüklerle, sistemde var olan küçük boşlukları fırsata dönüştürerek de bu cins hileli yollarla kayıt dışılığı biz onaylanıyoruz. Ve bu yıl müddetince ilerleyen yıllarda da sahteciliğe karşı sıfır tolerans ikisini benimseyerek kontrollerimizi de bu sıklıkta inşallah gerçekleştireceğiz.

VATANDAŞLAR ŞİKAYETTE BULUNSUN

Maliyetini hesapladığımızda aslında Toplumsal Güvenlik Kurumu’nda daha sağlıklı dataları kapsamlı olarak alabiliriz. Lakin 1 lira olsa bile bizim için rahatsızlık yaratmaz mı? Yani siz tertipli bir formda ödüyorsunuz lakin orada hile yapılıyor. Tıpkı meskende eşiyle birlikte yaşıyor. Tertipli ödeyen vatandaşın hatası ne? Büyük bir haksızlık olmaz mı? Ben bu halde değerlendiriyorum. Tabi biz kontrollerimizi gerçekleştiriyoruz lakin CNN Türk kanalından da sizlerin aracılığıyla vatandaşlarımıza da bir duyuru yapalım. Bu cins olaylarla karşılaştığında ALO 170 Toplumsal Güvenlik Çalışma Sınırımıza şikayetlerde bulunmalarını da bilhassa istirham ediyorum. Zira sizin paranızı, sizin emeğinizin karşılığını ben almış oluyorum. Ona gerek yok. Daha dürüst ve sağlıklı bir formda sistemini sürdürmek zorundayız. Bu tıp kayıp kaçakları da önlemek bizim en temel misyonumuz. Fakat vatandaşlarımız toplumun her yerinde uydurma sigortacılık, bu çeşit uydurma boşanmalarla karşılaştığı vakit bize bildirimlerini bilhassa istirham ediyorum.

KAÇ EYT’Lİ VAR? EYT’NİN MAALİYETİ NE?

8 Eylül 1999 tarihinden evvel birinci sigorta girişi olan sigortalar için biliyorsunuz emeklilikte yaş altını kaldırmıştık. Bu EYT düzenlemesiyle ilgili olarak bugüne kadar 3.123.000 vatandaşımız emekli oldu. Şu anki 3.123.000 vatandaşımız emekli oldu. Bu düzenlemenin birinci yıl maliyeti 724 milyar lira. Önümüzdeki 5 yıl içinde de kümülatif olarak değerlendirdiğimizde bunun maliyeti 3.4 trilyon lira olacaktır. Bu hakikaten kapsamlı olarak değerlendirdiğimizde önemli maliyet.

Aynı vakitte bir insan gücü kaybı olarak da değerlendiriyorum. Bu sistemde EYT’den yararlanarak emekli olmuş 38 yaşında 460’a yakın vatandaşımız bulunmakta. 38 yaşında şimdi ve EYT’den emekli olmuş durumda. Alışılmış bizim burada Toplumsal Güvenlik ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak da hem vatandaşlarımıza hem de sigortalarımıza sağlıklı, adil ve inançlı bir toplumsal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği noktasında da çalışmalarımıza tartı vereceğiz. Natürel biz bunu nasıl yapacağız? Biraz evvel söylediğim üzere istihdamı arttırarak tahminen bayan istihdamına da değme fırsatımız olacak. Buradaki istihdam oranlarımızı daima arttırarak yeni jenerasyon çalışma modellerini hayata aktararak yurt dışında gelişmiş ülkelerle uğraş edecek noktaya gelip hatta onları geçme durumundayız istihdam noktasında.

1 MAYIS

1 Mayıs aslında çalışma hayatında yaşanılan meselelerin lisana getirildiği ve işçilerin toplum içerisinde taşıdığı ehemmiyetin ön plana çıkartıldığı manalı bir gün olarak kıymetlendiriyoruz. Yalnız 1 Mayıs’ta yalnızca çalışanların, işçilerin ekonomik yararlarını ön plana çıkarmak değil, bunun yanında toplumsal adaleti, toplumsal hakları, insan onuruna yaraşır çalışma şartlarının belirlenmesi, eşitlik ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları üzere, örneğin yoksulluğun azaltılması, kız çocuklarının eğitime kavuşturulması, iklim krizine karşı gerekli tedbirlerin alınması üzere hususların gündeme taşındığı bir fırsat. Aslında global bir farkındalık platformu yaratıyor 1 Mayıs bizi. Ülkemizde de 2009 yılında Sayın Cumhurbaşkanımız 1 Mayıs’ı resmi tatil ilan ederek bir bayram havasında kutlanmasına dayanak vermiş oluyor. AK Parti iktidarı periyodunda de sendikal özgürlükleri artıran ve bunları anayasal garanti altına alan bir çalışma içerisinde bulunuldu. Ve 1 Mayıs tüm dünyada aslında emek bayramı olarak kutlanılıyor.

İŞKUR GENÇLİK PROGRAMI

Bu gerçekleştirdiğimiz İŞKUR gençlik program üniversite öğrencilerimizin eğitim hayatlarına devam ederken bir yanda da iş tecrübesi kazanmalarını hedeflediğimiz yeni jenerasyon çalışma modellerimizden bir tanesi. Burada gençlerimizi üniversitede okurken iş piyasasına hazırlamak bizim en değerli gayelerimizden bir tanesi. Bu programın kapsayıcılığına değineceğim, kaç şahsa ulaştığımıza tabir edeceğim fakat Cumhurbaşkanımızın vizyon ve talimatıyla hayata geçirdiğimiz yüksek öğretim tarihinde en kapsamlı genç istihdam projesi olmasından ötürü da gurur duyuyorum.

Bu kadar gençliğe ulaşmak, istihdam sürecine katma noktasında bu büyük bir proje. Bunu da muvaffakiyetle gerçekleşmiş olmanın memnunluğunu taşıyorum. Bu program bilhassa üniversite öğrencilerimiz eğitimlerini bir yanda sürdürürken tıpkı vakitte istihdam piyasalarına hazırlanmalarını, tecrübe kazanmalarını hem üniversitelerinde çalışırken de cep harçlıklarına biraz takviye vermeyi planladığımız bir proje, program. Burada gençlerle yaptığımız çalışmalarda bilhassa iş dünyasına girişlerinde karşılaşmış oldukları en büyük mahzurlardan bir tanesi tecrübesizliği. Tüm çalışmalarımızda bu ön plana çıkıyordu. Biz de bunu temel bir data olarak kabul ettik.

Üniversitede okurken neden iş piyasasına, iş dünyamıza hazırlamayalım? Bu projenin art tarafında yatan mantık buydu. Tecrübe kazanacaklar ve tecrübe kazandıktan sonra da iş dünyasına daha donanımlı bir formda girecekler. Bu sayede toplam 66.931 üniversite öğrencisi, 66.931 üniversite öğrencisine 495.701.013 lira ödeme gerçekleşirdik. Şu ana kadar 495 milyon dolayında bir ödeme gerçekleştirdik. Program için ayırdığımız bütçe 7 milyar 15 milyon lira dolayında. Öğrencilerimiz bakın haftanın 3 günü çalışarak günlük fiyat 1083 lira, 14 gün çalışan bir öğrenci de 15.162 lira üzere bir gelire sahip olacak. Biz gelir takviyesi veriyoruz öğrencilerimize. Tıpkı vakitte program kapsamına aldığımız öğrencilerimizi kısa müddetli sigorta kollarına hastalık, iş kar ve meslek hastalığı kapsamına alıyoruz ki bu bizim için çok değerli.

KADIN İSTİHDAMI PROJELERİ

Özellikle işe alınan bayanlar için 3 aya kadar aylık 32.500 TL olan liraya kadar prim, vergi ve fiyat dayanağı veriyoruz. Bu çok kıymetli bir dayanak. Şayet bayan sigortalı çalıştırıyorsa bu bölümlerde 32.500 TL’ye kadar dayanak veriyoruz devlet olarak. 0-66 yaş ortasında çocuğu varsa çalışan bayanın onlara da aylık 7.500 TL çocuk bakım takviyesi sunuyoruz. 2025 Mart ayı itibariyle sayıları paylaşmak isterim. 4.661 bayan bu projeden yararlanmış, 495 çocuk için de bakım takviyesi ödemesini sağlamış durumdayız. 

EV BAYANLARINA EMEKLİLİK

KAMU PERSONELİNE FİYAT DÜZENLEMESİ

Dikkatli bir halde yönetilmeli. Kurumsal kontrolleri gözetmemiz gerekiyor. Birebir vakitte personellerimizin alın teri kurumadan emeklerinin karşılığını aldığı, emeği koruyan bir dengeyi sağlamaya çaba ediyoruz. Hem emekçi hem memurlarımızla çalışma barışını koruyarak azamî memnuniyeti yaratmaya uğraş edeceğiz.