Türkiye’deki tabiat harikası! 20 yıl içinde kaybolacak: Beşerler o alana gitmemeli
Hakkari’deki 4 bin 135 rakımlı Cilo Dağları’nda, buzulların global ısınma nedeniyle her geçen yıl eriyerek alan kaybediyor ve yöre insanını endişelendiriyor. Cumhurbaşkanlığı kararı ile 2020 yılında ‘milli park’ ilan edilen dağlar, her yıl Türkiye’nin çeşitli kentlerinden gelen yüzlerce doğasever ve dağcı tarafından ziyaret ediliyor.
‘200 METRE DERİNLİKTEKİ BUZULLAR 50 METRENİN ALTINA DÜŞTÜ’
Van YYÜ Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, buzulların alan kaybı yaşadığını, yıllar evvel 100-200 metrelik dikey tabakanın da 50 metrelerin altına düştüğünü söyledi. Prof. Dr. Alaeddinoğlu, doğal miras olan buzulların korunması için birtakım dünya ülkeleri üzere örtüyle kaplanması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Dünyadaki sıcaklık derecesi 1,5 santigrat dereceyi aştı. Ekvatordaki bir sıcaklık ile kutup dairesine yakın bir yerdeki sıcaklık artışı tıpkı değil. Bir yerde 0.5’lik bir sıcaklık artışı olurken, kutuplara gittiğinizde 7-8 dereceye kadar çıkabilir. 4 bin 135 metre yüksekliğindeki Cilo Dağları’ndaki buzulların varlığı, maalesef göl düzeyine, ya da ülkenin daha alçakta olan alanlarına nazaran sıcaklık farkı çok daha yüksek. Oradaki erime çok daha süratli bir biçimde gerçekleşiyor. Son 30 yıla baktığımızda buzullarda yüzde 55 alan kaybı olduğunu görüyoruz. Geçmişte 200 metre derinlikte olan buzul katmanları, şu an 50 metrenin altına düştü. Kaldı ki bu 50 metrelik derinlik de bir buzul kütlesinden ibaret değil. Buzulların iç kısmında değerli oranda erimeler gerçekleşmiş, çatlaklar var. Yani alttan erimeye bağlı olarak kanallar, tüneller oluşmuş. Hala ortada kalan buzul katmanları da büyük ölçüde tahrip olmuş, ziyan görmüş. Buradaki erimenin şiddeti çok daha yüksek. Buzullar şayet bir halde korunmazsa muhtemelen önümüzdeki 20 yıl içerisinde tahminen tamamı ortadan kalkar. O buzullar birer mirastır ve Anadolu coğrafyasının en eski kalıntılarına tanıklık etmiş birer tabiat olağanüstüsü. Bunu müdafaamız gerekir.”
‘BUZUL BÖLGESİ İNSAN AKTİVİTELERİNE KAPATILMALI’
Cilo Dağları’ndaki buzulların korunabilmesi için ‘milli park’ ilan edildiğini, lakin bununla birlikte birtakım muhafaza önlemlerinin de alınması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Alaeddinoğlu, “Orası çok etkin insan ziyaretine açıldı. Yani beşerler orada buzulların üzerinde yürüme gerçekleştiriyor. O buzulların üzerinde yürümek de bir risk. Bir kere o alan büsbütün insan hareketliliğine kapatılmalı, beşerler o alana gitmemeli. O bölgeye gidenler buzulları uzaktan fotoğraflamalı. Bu alanın dünyada örnekleri var. Orası bir mirastır, bu buzulları gelecek kuşaklara de bırakılması gerekir. Buzulların yüzeyini örten birtakım uygulamalar var. Bunun da dünyada örnekleri var. Burada da neden olmasın. Burası gerçekten bir tabiat olağanüstüsü ve geçmişten kalan bir miras. Bunun korunması ve bizden sonraki jenerasyonlar de bu coğrafyada, bu buzulların varlığını yalnızca kitaplarda okumasın, görselde de takip etsinler” diye konuştu.
Hakkari’deki 4 bin 135 rakımlı Cilo Dağları’nda, buzulların global ısınma nedeniyle her geçen yıl eriyerek alan kaybediyor ve yöre insanını endişelendiriyor. Cumhurbaşkanlığı kararı ile 2020 yılında ‘milli park’ ilan edilen dağlar, her yıl Türkiye’nin çeşitli kentlerinden gelen yüzlerce doğasever ve dağcı tarafından ziyaret ediliyor.
‘200 METRE DERİNLİKTEKİ BUZULLAR 50 METRENİN ALTINA DÜŞTÜ’
Van YYÜ Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, buzulların alan kaybı yaşadığını, yıllar evvel 100-200 metrelik dikey tabakanın da 50 metrelerin altına düştüğünü söyledi. Prof. Dr. Alaeddinoğlu, doğal miras olan buzulların korunması için birtakım dünya ülkeleri üzere örtüyle kaplanması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Dünyadaki sıcaklık derecesi 1,5 santigrat dereceyi aştı. Ekvatordaki bir sıcaklık ile kutup dairesine yakın bir yerdeki sıcaklık artışı birebir değil. Bir yerde 0.5’lik bir sıcaklık artışı olurken, kutuplara gittiğinizde 7-8 dereceye kadar çıkabilir. 4 bin 135 metre yüksekliğindeki Cilo Dağları’ndaki buzulların varlığı, maalesef göl düzeyine, ya da ülkenin daha alçakta olan alanlarına nazaran sıcaklık farkı çok daha yüksek. Oradaki erime çok daha süratli bir formda gerçekleşiyor. Son 30 yıla baktığımızda buzullarda yüzde 55 alan kaybı olduğunu görüyoruz. Geçmişte 200 metre derinlikte olan buzul katmanları, şu an 50 metrenin altına düştü. Kaldı ki bu 50 metrelik derinlik de bir buzul kütlesinden ibaret değil. Buzulların iç kısmında değerli oranda erimeler gerçekleşmiş, çatlaklar var. Yani alttan erimeye bağlı olarak kanallar, tüneller oluşmuş. Hala ortada kalan buzul katmanları da büyük ölçüde tahrip olmuş, ziyan görmüş. Buradaki erimenin şiddeti çok daha yüksek. Buzullar şayet bir biçimde korunmazsa muhtemelen önümüzdeki 20 yıl içerisinde tahminen tamamı ortadan kalkar. O buzullar birer mirastır ve Anadolu coğrafyasının en eski kalıntılarına tanıklık etmiş birer tabiat olağanüstüsü. Bunu muhafazamız gerekir.”
‘BUZUL BÖLGESİ İNSAN AKTİVİTELERİNE KAPATILMALI’
Cilo Dağları’ndaki buzulların korunabilmesi için ‘milli park’ ilan edildiğini, lakin bununla bir arada birtakım muhafaza önlemlerinin de alınması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Alaeddinoğlu, “Orası çok faal insan ziyaretine açıldı. Yani beşerler orada buzulların üzerinde yürüme gerçekleştiriyor. O buzulların üzerinde yürümek de bir risk. Bir sefer o alan büsbütün insan hareketliliğine kapatılmalı, beşerler o alana gitmemeli. O bölgeye gidenler buzulları uzaktan fotoğraflamalı. Bu alanın dünyada örnekleri var. Orası bir mirastır, bu buzulları gelecek jenerasyonlara de bırakılması gerekir. Buzulların yüzeyini örten birtakım uygulamalar var. Bunun da dünyada örnekleri var. Burada da neden olmasın. Burası sahiden bir tabiat olağanüstüsü ve geçmişten kalan bir miras. Bunun korunması ve bizden sonraki jenerasyonlar de bu coğrafyada, bu buzulların varlığını yalnızca kitaplarda okumasın, görselde de takip etsinler” diye konuştu.
